İskelet Deformasyonları

A-A+

Çok esnek olan çocuk iskeleti "normal" durumdan pek çok sapmalar gösterebilir. Henüz sabit hale gelmemiş hatalı formasyonların bazıları tedavi gerektirmez, çünkü çocuk büyüdükçe kendiliğinden düzelir, ya da jimnastik alıştırmaları ve bolca hareket serbestliğiyle iyiye gider. Bu yüzden, örneğin ayakta yanlış basma sorunları varsa, ayağı dar, tabanlıklı ayakkabılarda sıkmak yerine, çocuğun çıplak ayak gezmesine izin vermek çok daha iyidir.

Ancak sabit hale gelmiş deformasyonlarda her zaman doktor tedavisi gerekir. Bunlarda genellikle yıllar boyu sürecek, ortopedik destek ve kalıplar, fizyoterapi, hatta bazen cerrahi müdahale gibi önlemler almak gerekebilir. Bu deformasyonlar tedavi edilmezse, belirli bölgelerde, özellikle eklemlerde ve iskeletin bağ dokularında hatalı duruşlar ve bu yüzden aşırı yüklenme, bunun sonucunda da aşınma (artroz) ortaya çıkabilir.

OMURGA DEFORMASYONLARI:
Normalde omurga yanlara doğru düzdür, öne ve arkaya doğruysa S şeklinde bir kavis çizer. Omurganın belirgin şekilde yanlara doğru eğilmesine skolyoz adı verilir. Göğüs kafesi bölgesi arkaya doğru kamburlaşmışsa, buna kifoz denir. Bel bölgesindeki omurga fazlasıyla öne doğru kıvrılıyorsa, bir lordoz sorunu söz konusudur. Normal duruş (çifte S), duruş hataları, hasarları ve omurga eğrilikleri arasındaki sınırlar akışkandır. Bütün çocukluk çağı boyunca geçerli sayılabilecek, tek bir normal duruş yoktur.

Küçük bebeklerdeki, S kıvrımının olmadığı yatma pozisyonu, daha büyük bebekler ve küçük çocuklardaki, özellikle oturma esnasında belirginleşen kambur (kifoz), daha büyük çocuğun ayakta durma aşaması gelişimin parçalarıdır.

Küçük çocuklar ayakta dururken, düz, kambur ve eğri gibi, çok çeşitli şekillerde durabilirler. Çocuğunuzda jimnastik alıştırmalarıyla düzeltilebilecek bir duruş zayıflığı ya da ortopedik müdahaleyle düzeltilmesi gereken ciddi bir hasar olup olmadığına ancak bir doktor karar verebilir. Özellikle erkek ergenler adölesan (ergenlik) kifozu denen Scheuermann kifozuna yakalanır. Bu hastalıkta sırtta belirgin bir eğrilik ve sıklıkla sırt ağrıları görülür. Hastalığın nedeni, omurganın bazı kısımlarının düzleşmesi ve omurganın sopa gibi bir şekil almasıdır. Hafif vakalarda jimnastik terapisi ve sporla kasları güçlendirmek işe yarar. Hastalık kötüye giderse, omurganın yükünü hafifletmek için korse kullanmak gerekebilir. Scheuermann kifozu genellikle büyümenin sona ermesiyle durur.

AYAK DEFORMASYONLAR:
Ayak deformasyonları arasında ayakta pençeleşme, kıvrılma, düz taban, yüksek taban, yumru ayak gibi sorunlar sayılabilir. Bu sorunların nedeni hatalı duruşlar, kemiklerden birinin yanlış konumu ya da kemiklerin birbirleriyle yanlış konumlanması olabilir. Kemiğe hatalı bağlanmış ya da zayıf veya fazla gergin kaslar yetersiz ya da fazla kuvvetli çekme sonucu kemikte kalıcı deformasyonlara yol açabilir. Bu kasları idare eden sinirlerdeki arızalar da kemik deformasyonuna neden olabilir. Yumru ayak doğuştan gelen bir sorundur ve kalıtımla geçer. Yumru ayağın bebeğin doğduğu gün farkedilmesi, ortopedik müdahale yapılması ve alçıya alınması gerekir. Alçının sık değiştirilmesi ve tedavinin doktor kontrolünde devam ettirilmesi önemlidir. Erken tedavi sayesinde genellikle başarılı sonuçlar alınmaktadır. Belki çocuğun yürümeyi öğrenmesi için işlevsel bir destek gerekebilir.

ÇAPRAZ VE PARANTEZ BACAKLAR (BACAK EĞRİLİĞİ):
Bebekler ana rahmindeki konumlarından dolayı parantez bacaklarla dünyaya gelir. İki yaşından itibaren, yürümeyi öğrendikçe, sağlıklı çocukların bacakları çapraz bacak halini alır ve ancak altı yaşında, büyümeyle beraber normale döner. Çocuk on iki yaşına gelene kadar genellikle bacakları düzgün bir şekil almıştır. D vitamini eksikliğine bağlı raşitizm hastalığında, hastalık belirtisi olarak parantez bacaklar görülür. Hastalık belirtisi olarak çappraz bacaklar kas sorunlarına işaret eder. Bu konuda şüpheleriniz varsa, doktorunuza danışmalısınız.

DOKTORA GİTMEK GEREKİR Mİ?
Çocuğunuzun iskeletinde defbrmasyon olduğunu düşünüyorsanız, doktora gitmelisiniz. Sadece bir doktor kemik, kas ve sinir deformasyonlarım birbirinden ayırabilir ve durumun tedavi gerektirip gerektirmediğine karar verebilir.

DOKTORUNUZUN YAPABİLECEKLERİ:
> Çok az bir sapma söz konusuysa, doktor vücudun kendiliğinden normal duruma geçip geçmediğini düzenli kontrollerle saptayacaktır. Genellikle duruş hatalarında hedefe yönelik hareketler, örneğin okulda özel bir atletizm programı, yüzme ya da jimnastik yeterli olur.
> Çocuğun hatalı duruşunun temelinde bir hasar varsa, yoğun bir hasta jimnastiği (fizyoterapi) gerekir. Sabit hale gelmiş iskelet deformasyonlan hareket terapisiyle normale döndürülemez. Bunlar kalıp ya da tabanlıklar, korse veya ameliyat gibi ortopedik müdahale gerektirir.

SİZİN YAPABİLECEKLERİNİZ:
Çocuğunuzun bolca koşup oynayabileceği alan ve zamanı bulmasını ve bundan zevk almasını sağlayın. Çocuğunuzun aşırı kilolu olmamasına dikkat edin. Fazla kilolar iskelet sistemine aşırı yük bindirir. Çocuğunuza fizyoterapi olarak özel bir jimnastik programı verildiyse, evde egzersizlerini düzenli olarak yapmasına özen gösterin.