.jpg){kind=small}
.JPG){kind=small}
Yeni Aşılar
Yeni Aşılar
Bugüne kadar imal edilen aşıların daha ideal şekillerini elde edebilmek için yoğun araştırmalar yapılmaktadır. En az enjeksiyonla veya oral yol ile doğal infeksiyonun oluşturduğu gibi uzun süreli bağışıklık sağlayabilecek ve yan etkileri en az düzeyde olanını bulabilme çabası sürdürülmektedir.
Bu ideal aşılara örnek olarak sabin (poliomiyelit aşısı), kızamık, kuduz aşıları sayılabilir. Bunların yanı sıra bazı ülkelerde uygulamalarda iyi sonuçlar alınan; Oral Tifo aşısı, Hemofilus İnfluenza-B aşısı, Pnömok aşısı, Kızamıkçık ve Suçiçeği aşıları, Menengokok Hepatit-B aşıları geliştirilerek uygulanmaktadır.
Oral Tifo Aşısı
Evvelce enjeksiyon yolu ile kullanılan ölü tifo aşısı ağır infeksiyonlarda koruma değerinin çok düşük olması nedeni ile kanda antikor oluşturmasına rağmen bugün terk edilmiş durumdadır.
Henüz deneme safhasında olan jelatin kapsüller içinde ağız yolu (oral) ile alınacak şekilde hazırlanan ölü ve attenue (zayıflatılmış canlı şekli) tifo aşılarının yüksek oranda bağışıklık sağladığı yapılan araştırmalarla kanıtlanmıştır. % 66-78 koruyucudur.
Kabakulak (Parotit) Aşısı
Hastalık yapamayacak kadar, zayıflatılmış canlı virüs (attenue) aşısıdır. 1968 yılından beri uygulanmaktadır.
Suçiçeği (VariceIla) Aşısı
Zayıflatılmış canlı aşıdır (attenue). İmmün yetmezliği olan çocuklarda, lösemililerde, tümör tedavisi (immunodepresan ilaçlar) görenlerde, kortikosteroid alanlarda suçiçeği hastalığı çok ağır seyrettiği hatta öldürücü olabildiğinden bu aşı böyle bir riski olan çocuklarda çok zararlı olabilecektir.
Kızamıkçık (Rubella) Aşısı
1 yaşından sonra çocuklara ve hamilelikten önce anne adaylarına uygulanmaktadır. Deri altına tek başına veya kızamık, kabakulak aşıları ile birlikte enjekte edilebilir.
Kolera Aşısı
Eski enjeksiyon tipindeki aşı koruma değerinin azlığı nedeni ile terk edilmiştir. Anenue aşı şekilleri vardır. % 85 koruyucudur.
Şigella Aşısı
Oral ölü ve oral attenue şekilleri vardır. % 50-60 korur.
E. Coli
Enterotoksijenik E. Coli aşıları pürifiye Polivalan aşıdır. % 80 koruyucudur.
Pasif Bağışıklık
Pasif bağışıklık başka bir canlı vücudunda oluşturulan antikorların host'a transfer edilmesidir. Bu antikorlar host'un vücudunda devamlı kalmazlar, yavaş yavaş kaybolurlar ve vücutta antikor oluşumunu sağlamazlar. Bu nedenle pasif bağışıklık geçicidir.
Yenidoğan bebeğin bağışıklığı anneden plasenta yolu ile geçen kazanılmış pasif bir bağışıklıktır.
Doğumdan sonra pasif bağışıklık düzeyi bir başka host'un vücudunda oluşan antikorların enjeksiyonu ile yükseltilebilir.
Bu antikorlar o hastalığı geçiren kişilerin serumları ya da kanlarından elde edilen konsantre gama globulin fraksiyonunun (hiperimmün serum) enjeksiyonu ile verilir.
Pasif bağışıklık bazı hastalıklardan korunmak için hatta bazen hastayla temastan sonra bile yararlı etkisi olan bir tekniktir. Özellikle toplu halde yaşanılan çocuk yuvalarında epidemi durumunda uygulanan bir yöntemdir.
Serumlar
Damardan dışarı çıkan kan kısa bir süre sonra pıhtılaşır. Pıhtılaşan kısım çökünce üstte sarımtırak bir sıvı kalır. Buna "Normal Kan Serumu" adı verilir.
Tedavi Edici Serumlar
Bu serumlar, bağışıklık cisimlerini içerirler. Hastalık etkenlerinin antijenlerinin bir canlı vücuduna damar yolu ile verilerek antikor oluşturulmasından belirli bir süre sonra o canlıdan alınan kandan elde edilen serumlardır.
Bunlar evvelce aşısız çocukların bu hastalığa yakalanması durumunda difteride olduğu gibi tedavi edici olarak veya evvelce tetanoz aşısı yapılmayan bir çocuğun yaralanması durumunda tetanoz hastalığına karşı korumak için acele olarak antikor (bağışıklık cisimleri) transferi için kullanılır.
Pasif bağışıklık geçicidir. Üç hafta sonra bu antikorlar vücuttan temizlenirler, serumla beraber derhal aşılanmaya başlanılmalıdır.
İnsan Kökenli Bağışık Serumlar (Bağışıklık Globulinleri)
Acil durumlarda aşısız kimseleri hastalıktan korumak için serumlar üzerinde çeşitli araştırmalar yapılmaktadır.
Tetanoz aşısı yapılarak bağışıklık oluşturulan insanlardan tedavi edici ve koruyucu olarak kullanılan bağışıklık globuIinlerini içeren "Tetanoz Antitoksik İnsan Serumu" elde edilmiştir.
Aynı tip çalışma ile kızamık, boğmaca, kuduz hastalık-larına karşı bağışıklık globuIinlerini içeren serumlar elde edilmektedir.
Bağışıklık globulinleri; Mikroorganizmaların antijen denilen ken¬dilerine özel yabancı proteinlerine karşı insan vücudunda oluşan bağışıklık cisimleridir.
Gama Globulinler; Gama globulinler bir infeksiyon hastalığını ge¬çirme sonucu o kimsenin vücudunda oluşan bağışıklık proteinleridir.
Aynı hastalığı geçiren kişilerin kanında bu proteinler çeşitli biyokimyasal analizlerle ayrılarak saflaştırılır ve steril olarak ampul veya şişelerde soğukta saklanır.
Kızamık, infeksiyöz hepatit, kuduz hastalıklarına karşı hazırlanmış şekilleri vardır.
Serumların Yan Etkileri
Hayvanlardan elde edilen serumlar insanlar için yabancı protein¬lerden ne kadar arıtılırsa arıtılsınlar yine de bazı yan etkiler ortaya çıkar.
Bunlar şu şekilde sıralanabilir;
Anaflaksi
Evvelce serum alan veya aşırı duyarlılıkları nedeni ile bazen ilk defa serum alanlarda da ortaya çıkabilen şok durumudur. Hastanın kan basıncı düşer, rengi solar, bilinci kaybolur, ani kalp durması ile kaybedilebilir.
Serum Hastalığı
Serum uygulanmasından 7-14 gün sonra ortaya çıkar. Ateş, eklem ağrıları, lenf bezlerinde şişme, bütün vücutta kaşıntılı kabarık, kırmızı renkli döküntüler görülür. Antialerjik tedavi ile geçer.
