Alerjik Hastalıklar

A-A+

Alerjik Hastalıklar
Alerjik hastalıklar astım, saman nezlesi, ekzema gibi sık rastlanan bozukluklardır. Günümüzde toplumda her dört kişiden birinde bir tür alerji olduğu bildirilmektedir.

Alerjiler burun akıntısı ve kaşıntı gibi hafif belirtiler verebilirler. Ancak bazı çocuklarda çok daha ciddi ve hayatı tehdit edici şekilde seyredebilirler. Alerjik hastalıklar kontrol altında tutulabilir ve korunulabilir hastalıklardır. Alerji hastalıkları ve astım ne kadar iyi tanınır ve bilinirse, alerjisi olan çocuğa o ölçüde yardım edebilir ve hayat kalitesini artırılabilir.

Alerji Nedenleri
Alerjilerin nedeni tam olarak anlaşılabilmiş değildir. İnsan vücudunun doğal savunma sistemi, polen vb. gibi normalde zararsız olan maddelere karşı aşırı reaksiyon gösterdiğinde alerji oluşur.

Alerjiye yol açan maddeler ile temas eden ve alerjiye eğilimi olan çocuklarda alerji belirtileri oluşur. Alerjiye yol açan maddeler vücuda solunum yolu ile ya da sindirim yolu ile girebilir. Diğer bir yol, böcek ısırığı veya enjeksiyonla verilen ilaçlarla olduğu gibi, alerji yapan maddenin doğrudan kana karışmasıdır.

En sık rastlanılan alerjenler şunlardır.

• Polenler
• Küfler
• Ev tozu akarları
• Hayvan tüyleri ve tükürükleri (kedi, köpek, at, tavşan)
• Endüstride kullanılan kimyasal maddeler
• Bazı gıda ve ilaçlar
- Bazı hayvan ve böcek zehirleri

Alerjik hastalıklar ailesel eğilim gösteririler. Anne ve babadan yalnızca birinde alerji varsa, çocuğun alerji hastalığına yakalanma olasılığı normalden daha yüksektir. Hem anne, hem de babada alerji varsa bu risk çok daha yüksektir.

Sık Görülen Alerjiler
Alerjiler birçok şekilde belirti verebilirler. Bunlardan bazıları şunlardır;

Bronşiyal astım:
Birçok neden astım atağını başlatabilir. Bunlar sigara dumanı, viral enfeksiyonlar, polenler, tüylü hayvanlar, soğuk hava, hava koşullarının değişmesi, egzersiz, ve hatta strestir.

Öksürük, hırlama, nefes alıp vermede güçlük, hareket veya egzersiz anında öksürük gibi belirtiler görülebilir. Başlangıçta yalnız öksürük olabilir. Dört haftadan uzun süren öksürüğü olan her çocuk doktora götürülmelidir.

Saman nezlesi:
Ağaç, çimen, veya ot polenleri neden olabilir. Belirtileri burun tıkanıklığı, hapşırık, veya burun akması; burun tıkanıklığı nedeni ile ağızdan nefes alma; sürekli burnu silme veya kaşıma; gözlerde sulanma, kaşınma; göz altlarında kırmızılık ve şişmedir.

Besin alerjileri:
Her besin alerjiye neden olabilir. En sık alerji yapan gıdalar yumurta, fındık, fıstık, inek sütü, soya, balık, buğday, baklagiller ve karidestir. Belirtiler kusma, ishal, ürtiker, ekzema, solunum güçlüğü ve hatta şoka kadar gidebilen tansiyon düşmesi olabilir.

Ekzema (atopik dermatit):
Gıdalar, alerji yapan maddelerle temas ve terleme ekzemaya neden olabilir. Belirtileri genellikle kol, bacak ve boynun kıvrım yerlerini tutan kaşıntılı, kuru, kırmızı deri döküntüleridir. Bebeklerde ise genellikle yanaklardan, kulak arkalarından ve baldırlardan başlar.

Ürtiker:
Virüsler, gıda alerjileri, aspirin, penisilin, sulfamit gibi ilaçlar neden olabilir. Ancak çoğu kez herhangi bir neden saptanamaz. Kaşıntılı, sinek ısırığı gibi kabarık, çevresindeki deriden daha kırmızı veya bazen daha soluk olabilen döküntüler vardır. Vücudun değişik yerlerinde görülebilirler. Döküntüler saatler içerisinde kaybolup yerlerine yenileri çıkabilir.

Temas dermatiti:
Zehirli bitki veya otlar, deterjanlar ve temizleyiciler, bazı kozmetik ürünler ve parfümlerin içerisinde bulunan kimyasal maddeler neden olabilir. Kaşıntılı, kırmızı ve bazı olgularda su toplayabilen deri döküntüleri vardır. Tipik olarak bu döküntüler alerjen ile temas edilen bölgede yer alır.

Ekzema hayatın ilk yıllarında belirti vermeye başlar. İlk astım nöbetleri çoğu kez altı yaşından önce ortaya çıkar. Saman nezlesi de genellikle okul öncesi çağda ortaya çıkar. Bazı çocukların alerjik belirtileri ergenlik çağına doğru azalır veya kaybolur. Bazılarında ise bu sorunlar ileri yaşlarda da devam eder.

Alerji belirtileri;

• Kaşıntılı ve açık renkli, koyu olmayan burun akıntısı ve/veya burun tıkanıklığı
• Kaşıntılı göz yaşarması
• Tekrarlayan hapşırık atakları; göz, burun ve deride haftalar veya aylar sürebilen kaşıntılar
• Ateşin olmaması
• Genellikle mevsimsel olması

Soğuk Algınlığı Belirtileri;

• Tıkalı burun
• Önceleri açık renkli olan burun akıntısının renginin koyulaşabilmesi
• Genellikle ateşli veya ateşsiz olarak 3-10 gün sürmesi
• Kaşıntının olmaması
• Hapşırığın nadir olması

Alerjik hastalıkların kesin tanısı özel kan ve deri testleri yapılarak konulur.

Alerjik hastalıkların tedavisinde başarı ile kullanılabilecek birçok ilaç bulunmaktadır. İlaçları kullanmadan önce mutlaka doktora danışmak gerekir. Astım vakalarında uygun dozlarda uzun süreli solunum yoluyla (inhaler adı verilen araçlarla) steroid tedavisi gerekebilir. Bu tedavi de doktor kontrolünde uygulanır.

Uzun süreli ilaç kullanan her çocuk yan etkiler açısından iyi gözlenmeli, ilaç çocuğun oyun oynamasını, okula veya yuvaya gitmesini, uykusunu engelliyor ise doktoru ile temasa geçmelidir.

Alerji belirtilerinin gelişmesini önleme önerileri:

• Polen mevsiminde, özellikle de rüzgarlı havalarda ve polen yoğunluğunun en fazla olduğu sabah saatlerinde pencereleri kapalı tutmak,

• Toz akarlarını ve küfleri azaltmak için evi temiz tutmak, duvardan duvara halı kullanmamak,

• Ev içinde kedi, köpek ve bitki bulundurmamak,

• Çocuğun alerjik olduğu bilinen gıdalardan uzak durmasını sağlamak,

• Evde ve arabada kesinlikle sigara içmemek ve içtirmemek,

• Ailesinde alerji hikayesi olan bebeklere ilk dört-altı ay yalnız anne sütü vermenin önemini bilmek ve alerji yapıcı etkisi yüksek olarak bilinen gıdalara başlamayı geciktirmek.